pół do
  • Co ma brona do obrony?
    12.09.2018
    12.09.2018
    Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
  • pole Broki
    24.10.2005
    24.10.2005
    Jak odmieniać francuskie nazwisko Broca? Szczególnie ważny jest dla mnie dopełniacz. Czy tak jak Zola – a więc Broki, czy nie odmieniać w ogóle? Paul Broca to słynny neurolog francuski. Odkrył obszar kory mózgowej odpowiedzialny za pewien aspekt mowy. W neuroanatomii obszar ten nazywa się jego nazwiskiem. W literaturze polskiej pojawiają się terminy: pole Broki, pole Broci, pole Broca. Który z nich jest właściwy?
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • wyprowadzić w pole, wpuścić w maliny
    21.09.2009
    21.09.2009
    Zastanawiam się, czy związek frazeologiczny wpuścić kogoś w maliny może pochodzić z Balladyny Słowackiego. A jeśli nie, to jaka może być jego etymologia? I skąd, Państwa zdaniem, pochodzi zwrot wyprowadzić kogoś w pole?
    Dziękuję!
  • ani pole, ani dwór
    28.12.2013
    28.12.2013
    W jaki sposób, omijając kwestię preferencji regionalnych (dwór vs pole), można w miarę naturalnie wyrazić to, że ktoś wychodzi na zewnątrz? Wychodzenie z domu odpada, bo piszę o ludziach, którzy rezydują w pałacach.
    Łączę wyrazy szacunku
    D.
  • Słodzimy herbatę
    8.06.2007
    8.06.2007
    Słodzę herbatę jedną łyżeczką cukru, połową łyżeczki cukru, ćwiercią łyżeczki cukru. Czy dobrze myślę? Bo chyba nie: „Słodzę herbatę ćwierć łyżeczki cukru”?
    A jeśli mam herbatę, łyżeczkę i ilość cukru wynoszącą jedną całą i jeszcze połowę łyżeczki? „Słodzę herbatę półtorą (półtorej) łyżeczki cukru”? A może to już liczba mnoga i półtorymi łyczeczkami ją słodzę?
    A gdyby ktoś miał zwyczaj słodzić herbatę widelcem (albo nożem, bo też rodzaj męski) i ilością cukru mieszczącą się na nim półtora raza?
  • półgodzina
    14.04.2006
    14.04.2006
    Czy poprawne jest określenie w ciągu ostatniej pół godziny?
  • Historia grafemów złożonych

    22.03.2023
    22.03.2023

    Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.

  • O pisowni cząstki niby-
    15.12.2017
    15.12.2017
    Czy napisane poniżej zdania są poprawne? Chodzi mi o cząstkę niby.
    Skomplikowana i złożona historia Dolnego Śląska znalazła swoje odbicie w dziesiątkach legend i podań. Ich proweniencja jest różna: niby-polska, niby-niemiecka, ale zarówno jedna, jak i druga ma na pewno ludowe korzenie.
    Jedną z legend próbował stworzyć złotoryjanom nie-Polak, ale pół Niemiec, pół Szkot, który niby-turysta, niby-badacz-historyk przemierzał złotoryjską ziemię.
  • różności
    19.12.2005
    19.12.2005
    1. Spotkamy się wpół do siódmej.
    2. Spotkamy się o wpół do siódmej.
    3. Spotkamy się pół do siódmej.
    4. Spotkamy się o pół do siódmej.
    Internet czy internet?
    Ubrałem spodnie czy założyłem spodnie (kapcie, pidżamę)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego